Stopnie i tytuły naukowe w Polsce
Na początku zajmijmy się wyjaśnieniem, czym się różni stopień naukowy od tytułu naukowego. Najprostsza zasada jest następująca. Stopnie naukowe przyznawane są w dziedzinach nauki i dyscyplinach naukowych. Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 2018 roku w Polsce są dwa stopnie naukowe: doktor oraz doktor habilitowany. Mogą być nadane przez uczelnię lub jednostkę naukową posiadającą odpowiednie uprawnienia. Natomiast tytuł naukowy jest jeden i jest nim profesura określonej dziedziny nauki.
Hierarchia tytułów naukowych
Kolejność tytułów naukowych jest bardzo ważna, jeśli chodzi o kwestie formalne. Najniżej znajdują się tak zwane tytuły zawodowe. Po trzech latach studiowania na uniwersytecie i napisaniu pracy zdobywa się – w zależności od kierunku i profilu uczelni – tytuł licencjata lub inżyniera. Kolejnym stopniem, który można zdobyć w trakcie studiów, jest magister. Otrzymuje się go po pięciu latach nauki w szkole wyższej – niezależnie od tego, czy wcześniej staraliśmy się już o tytuł licencjata lub inżyniera. Najniższy stopień naukowy, o który może ubiegać się magister lub magister inżynier, to stopień doktora.
W tym celu należy zaliczyć kilkuletnie studia doktoranckie, napisać pracę doktorską oraz ją obronić, a także napisać artykuł lub monografię naukową. Tytuł doktora uprawnia do rozszerzenia swojej działalności naukowej na uczelni oraz do starania się o wyższy stopień naukowy – doktora habilitowanego. Tytuł profesora jest najwyższym szczeblem kariery na uniwersytecie. Nadaje się go osobie, która posiada stopień naukowy doktora habilitowanego, za wybitne osiągnięcia naukowe lub artystyczne. Tytuł profesorski może być przyznany pracownikowi naukowemu tylko z rąk Prezydenta RP.
Doktor czy profesor, czyli jak zwracać się do akademickich nauczycieli
Zwracając się do wykładowcy, należy pamiętać o dobrych manierach i zachowaniu odpowiedniej formy wypowiedzi. Do swoich prowadzących zwracamy się zawsze z użyciem ich stopni bądź tytułów naukowych, zwłaszcza w komunikacji oficjalnej. Jest to bardzo ważna reguła, którą każdy student powinien znać. Właściwe używanie tytułów i stopni naukowych w bezpośrednich kontaktach z pracownikami uczelni to ważny element akademickiego savoir-vivre. Aby sprawdzić stopnie naukowe wykładowców, wystarczy zajrzeć w plan zajęć. Na każdej uczelni przed nazwiskiem pracowników zawsze widnieją ich stopnie bądź tytuły naukowe. Skróty przedstawiają się następująco:
- prof. – profesor,
- dr hab. – doktor habilitowany,
- dr – doktor,
- mgr – magister.
Jak zwracać się do wykładowcy w mailu?
Studiując na uczelni, będziesz musiał/a niejednokrotnie kontaktować się mailowo z prowadzącymi. Dlatego tak ważna jest umiejętność prowadzenia elektronicznej korespondencji. Wiadomość do wykładowcy powinna być napisana z szacunkiem do odbiorcy i z odpowiednim zwrotem grzecznościowym. Pamiętaj, że dobre maniery obowiązują nie tylko w bezpośrednim kontakcie, ale także w komunikacji online. Kwestię kluczową stanowi odpowiednie przywitanie. Jest to wyraz szacunku do osoby, z którą korespondujesz. Najlepszym zwrotem na rozpoczęcie maila do profesora jest „Szanowna Pani Profesor/Szanowny Panie Profesorze”.
Do osoby posiadającej stopień naukowy doktora habilitowanego również zwracamy się „Szanowna Pani Profesor/Szanowny Panie Profesorze”. Do wykładowców z tytułem doktora zwracamy się „Szanowna Pani Doktor/Szanowny Panie Doktorze”. Jeśli wymieniany korespondencję z osobą z tytułem magistra, nie trzeba pisać „Szanowna Pani Magister/Szanowny Panie Magistrze”. W mailu należy użyć wtedy zwrotu „Szanowna Pani/Szanowny Panie”. W przypadku stosowania feminatywów uważa się, że bardziej właściwa jest forma doktorka/magisterka niż doktora/magistra.
Uwaga! Niezalecane jest rozpoczęcie oficjalnej wiadomości od słowa „Witam”. Być może słyszałeś/aś, że ta bezosobowa forma jest uważana za mało uprzejmą. Słowo „Witam” sugeruje podrzędność odbiorcy wiadomości i nadrzędność nadawcy. Zaczynając w ten sposób, możesz być postrzegany/a jako osoba zuchwała lub mało kulturalna.
